Warme mama

Nu begrijp ik het! Ik snapte al niet hoe het toch kwam. Maar nu ik gelezen heb dat zelfs de beren nog niet aan hun winterslaap begonnen zijn, is de waarheid in haar volledige hevigheid tot me doorgedrongen.

Vorige week was ik met de kinderen gaan schaatsen op de overdekte ijsbaan. Dikke wanten aan, sjaals om, rode neusjes en dito wangetjes. Twee uur lang gleden we over het ijs, om lekker koud maar voldaan de ijshal weer uit te stappen. En toen… woesj… een warme wind gleed langs onze ijskoude wangen. “Mama, mag ik mijn jas uit?” Is het toevallig dat zo’n winter als deze precies na de introductie van de film van Al Gore komt? Het zou toch wat zijn als we nu een langdurige, ijskoude winter gekregen hadden, de impact van zijn ‘An inconvenient truth’ was toch minder groot geweest.

Vorig jaar was ik bij een lezing over de geschiedenis van Lonneker (bij Enschede). Althans, de spreker had Lonneker als ankerpunt genomen om te laten zien hoe in vele miljoenen jaren de aarde voortdurend van aanzicht veranderd was. Zo lag Lonneker ooit eens aan zee, was het een woestijnachtig gebied en hadden loslopende gletsjers Lonneker ooit bijna bereikt. Ooit kon je van Lonneker naar Londen lopen en ooit kon je zelfs van Lonneker naar Lima lopen. Het perspectief van zo’n groter plaatje zet een mens wel aan het denken. Ik bedoel, ik zal de eerste zijn om te beamen dat we met z’n allen onze woonplaneet verschrikkelijk aan het bevuilen en uitputten zijn, maar is het niet erg arrogant om te denken dat wij mensen werkelijk een opwarming van de aarde kunnen bewerkstelligen – alsof moeder aarde niet zelf haar cycli van ijs- en warmtetijden kent en niet zelf haar verschuivingen van continenten regelt. Een flinke vulkaanuitbarsting kan meer betekenen voor de opwarming dan wel afkoeling van de aarde dan welke menselijke activiteit ook. Wij mensen willen natuurlijk dat alles bij het oude blijft, dat de wereld zo blijft zoals ze is, omdat ons dat veiligheid biedt. Maar de werkelijkheid is dat de aarde voortdurend in verandering is: de aarde dijt uit, India stuwt de Himalaya tot steeds grotere hoogtes en ondergronds verzamelt zich ergens een kolkende massa lava.

Betekent dat dan dat onze goede milieudaden nutteloos zijn? Natuurlijk niet. We moeten koste wat het kost voorkomen dat onze aarde verder opwarmt. We moeten weer terug naar echte winters. Want als beren in januari nog steeds denken dat het herfst is, dan denken onze lijven dat ook. En dat verklaart waarom het mij nog steeds niet lukt om die feestdagenkilo’s kwijt te raken - mijn lichaam is nog in haar natuurlijke, herfstelijke staat om extra vet op te slaan voor de naderende, schamel bevoorrade winter. Als dat niet stopt met die opwarming, ben ik over een paar jaar een rond tonnetje!